Mijn vader leerde me stil te zijn en te luisteren naar anderen.. de naam S(h)imon betekent  ‘luisteraar’.  Mijn moeder gaf me mee mijn eigen verhaal te vertellen en te laten zien en horen. Een spiegel voor jezelf en voor anderen. Natuurlijk is er ook een ver-lang-lijstje van wat ze me niet leerden in dat (bijna te) grote gezin. De dingen die je zelf uiteindelijk met vallen en opstaan ontdekt over werkelijk jezelf zijn.
Graag deel ik met je over alles wat ons boeit.
Bijvoorbeeld deze zomer in onze heerlijke tiendaagse Loop je leven.  In een mooie mix van… levensthema’s tot boerenzwaluwen, van serene stilte tot de gulle lach, van boomknuffelen tot samen het glas heffen op de genietingen van het leven.
​
Simon Wijma

Lopen is voor mij loslaten. Het biedt ruimte. Een ander ritme. Buitenlucht, stilte en groen werken helend en voeden de geest.
Het is een voortschrijdend proces- hoe langer en hoe verder lopen, hoe meer effect. Door de fysieke inspanning denk ik minder. Ik kom op nieuwe gedachten. Het verjaagt somberheid. Het geeft luchtigheid. Ik ga gemakkelijker praten. Ik voel mijn lijf weer.
Dagen achtereen lopen werkt nog sterker. Een vrijheidsgevoel, zaken relativeren, loslaten van patronen, nieuwe ontmoetingen –natuur, cultuur, mensen.
De inspanning en de grenzen die je hierin tegenkomt of overschrijdt maken emoties los. Lopen brengt me letterlijk en figuurlijk in beweging. Het is een beweging, een proces, waar ik graag anderen in meeneem. Op mijn wandelingen speel ik er mee om je te helpen tot rust te komen.
We zijn bewust buiten. De telefoon gaat uit. Enkele woorden over de plek waar we zijn. Een meditatieve opmaat om je gedachtestroom wat anders te laten meanderen. Dan lopen we in stilte.
​Je bent in de groep, maar ook met jezelf. Onze meerdaagse wandelingen bieden nog meer mogelijkheden te genieten van natuur, stilte, landschap; de weg samen, en je eigen pad.
Deze zomer gaan we genieten van wat Nederland heeft te bieden. De onvermoede vergezichten van het land van bos en Waal rond de oudste stad van Nederland. De eigentijdse pelgrimsweg. De loop der Wijsheid. Ook wel: de Nijmeegse Tiendaagse.
Een plek die we op de tweede wandeldag passeren is het Filosofendal. Ik schreef er onderstaand gedicht over.

De School voor Spiritualiteit biedt binnenkort de 6-delige cursus rondom Kosmische Wetten, gegeven door Prof. Dr. Gert Jan van der Steen.  Het gaat hier om een heel interessante thematiek vanuit de esoterische wijsheidstraditie die altijd een onderstroom is geweest in de Europese cultuur. De cursus draait om de principes van schepping, evolutie en bewustzijn op alle niveaus van bestaan.
 
Een nieuwsgierige student vertrouwde mij toe dat iets hem tegenhield om aan die cursus mee doen, want dan zou hij niet meer goed uit kunnen uitmaken wat hij moest geloven. Dus! Maar ik  begrijp heel goed de achterliggende huiver; de associatie met eeuwenoude geloofsdwang die de mensen al te lang heeft klein gehouden.
 
Ik kan iedereen geruststellen: het item kosmische wetten heeft totaal niets te maken met enige geloofsleer of met wat voor religieuze denkbeelden dan ook. Sterker nog: de universele wetten die we in de cursus gaan onderzoeken zijn onverenigbaar met al die geboden en verboden die we kennen uit de diverse religies en ideologieën. Immers, een absoluut hoofdprincipe binnen deze kosmische wetten is juist de vrije wil van de mens. En uitgerekend daarmee hebben de vertegenwoordigers van religies en ideologieën het soms moeilijk.

​​Op basis  van dit soort wetten is het heelal ontstaan, en ook het atoom en de menselijke lichaamscellen. En wat bijvoorbeeld te denken van de liefde?Vanuit dat idee van de schepping als een schitterend stelsel van abstracte wetmatigheden van waaruit alle vormen zich manifesteren, komen we dichter in de buurt van waar de cursus werkelijk over gaat: ‘een kijkje achter de schermen van het samenstel der dingen’.

We gaan het dus hebben over de wetmatigheden en principes in de schepping. ‘Schepping?’ hoor ik mensen denken. Inderdaad: we kennen allemaal de treurige strijd tussen verstarde gelovers.
De ene groep erkent alleen de schepping in zes dagen zoals die, oppervlakkig gezien, in de bijbel wordt beschreven. De andere groep gelooft daarentegen fanatiek dat het universum uit het toeval is ontstaan en op een gegeven moment vanzelf is gaan leven en evolueren.
Maar het bevrijdende inzicht is dat die controverse volkomen onzinnig is.
De enige logische constatering is dat het proces van schepping, van wording, eindeloos doorgaat en dat evolutie daarin het dragende principe is. Je zou evolutie gerust het basisprincipe in alles kunnen noemen. En wij, als mens, hebben een rol in het geheel! Want ook wij scheppen voortdurend. Maar dan toch weer de eeuwige vraag: waarheen en waartoe?
 
De cursus is gebaseerd op oeroude inzichten die ons zijn overgeleverd in combinatie met de meest actuele inzichten van hedendaagse denkers en moderne wetenschap. Met literatuuropgave. Ik verwacht dat deze unieke cursus ons allerlei inzichten en handvatten kan aanreiken waarmee we ons persoonlijke bestaan meer als logisch en zinvol kunnen ervaren en vormgeven vanuit onze plaats in het grote geheel. Dat helpt als we vanuit groeiend bewustzijn willen leven. Onderzoek en laat je verrassen.
 
Je voelt het natuurlijk al aankomen: er zijn nog plaatsen vrij! Vanaf dinsdag 13 november in ons grote nieuwe pand aan de Friesestraatweg. Hier de link naar de cursusomschrijving in de agenda.
 
Hans Wolters

​Uit de bijdragen van de diverse docenten werd frappant duidelijk dat we het hebben over een spirituele onderstroom die universeel is in het duizenden jaren oude gedachtegoed van de mensheid.
De diverse religies, hun stromingen, scholen en leraren hebben er in elke cultuur  steeds weer in nieuwe vormen gegoten en er nieuwe woorden voor gevonden.
De religies hebben de mensheid heel veel houvast gegeven en verder gedragen, en daar kunnen we alleen maar dankbaar voor zijn. Maar dat  heeft ook vaak geleid tot de beperkende dogmatiek, de morele keurslijven en de onverdraagzaamheid waar  veel mensen zo genoeg van hebben.
 
De stroom waar wij, als school, graag deel van uitmaken is de wassende stroom van mensen die zich vrij beginnen te maken van de gevestigde claims op De Waarheid. 
Of we het nu hebben  over de traditionele religies, de eng-materialistische wetenschapsopvatting, de vervreemdende politiek/economische stelsels, of over de waarheden waarin we zelf in ons persoonlijke leven  zijn geconditioneerd.  Dat is wel iets wat onze tijd uitdagend en boeiend maakt;  want er komen opnieuw ‘andere tijden’ .
 
Maar ja, dat betekent een grote zoektocht, zowel voor de mensheid als geheel, als voor onszelf als individu in de grote maalstroom.
Een zoektocht naar een nieuwe oriëntaties, naar waarden die richting en commitment kunnen geven,  naar nieuwe betekenissen die samenhang en diepgang in ons leven kunnen brengen.
 
En nu weer terug naar onze school .
Wij willen dus een  positief aandeel leveren in deze grote, zoekende, beweging naar bevrijding. 
Ons uitgangspunt blijft  natuurlijk het werken met individuele spiritualiteit; dat is ons gegeven domein.  En juist daarin is voor ons allemaal heel veel boeiends te onderzoeken.  
Dat is tegelijkertijd de reden dat we spiritualiteit niet meer definiëren vanuit de traditionele religies, maar dat we meer aansluiten bij de inspiratie uit de aloude spirituele  onderstromen die steeds weer nieuwe beddingen zoeken.
 
De cursussen in ons huidige traject Wijsheidstradities (boeddhisme, hindoeïsme, joodse kabbala, en esoterisch christendom) verwijzen dan ook niet direct naar de betreffende religies en hun specifieke vormen. Maar we willen wel werken met hun onderliggende tijdloze bronnen waarin een diepe, universele, spiritualiteit  verborgen zit en  die we steeds weer kunnen ontsluiten om er  nieuwe woorden en betekenissen aan te geven voor ons persoonlijke leven.
 
Er is natuurlijk nog veel meer te vertellen over onze School voor Spiritualiteit. Maar dat doe ik graag een volgende keer.
 
Hans Wolters

​Voor deze groeiende groep wil de school een eigen leeromgeving bieden en diverse ingangen aanreiken. De cursisten kunnen een persoonlijke route kiezen binnen een samenhangend cursusprogramma van cursussen, trainingen, workshops en studiegroepen. 
 
Uniek programma  
Het cursusprogramma is opgebouwd rondom diverse universele wijsheidstradities en meditatievormen. Bijzonder in het programma is dat het zwaartepunt niet specifiek ligt op de bekende oosterse tradities, zoals boeddhisme en hindoeïsme, maar dat daarnaast gekozen is voor westerse benaderingen van spiritualiteit zoals christelijke mystiek en joodse kabbala. Bovendien is er ook aandacht voor  actuele inzichten uit modern wetenschappelijk onderzoek. 
 
Het programma is opgebouwd uit gevarieerde, kortdurende cursussen. Men kan na elke gevolgde cursus steeds weer kiezen voor vervolg- of verdiepingscursussen. Cursisten kunnen daardoor een persoonlijk traject opbouwen in de breedte of juist meer in de diepte.
 
Verrijkend
De insteek van de school is niet een vorm van godsdienstwetenschap te doceren. De docenten hebben een brede deskundigheid, maar geven hun lessen vanuit hun persoonlijke scholing en ervaring in de tradities van waaruit zij kennis willen doorgeven.
Het is juist de bedoeling dat mensen vanuit hun eigen vragen de antwoorden kunnen vinden die iets toevoegen voor hun persoonlijke leven. De inzichten die de cursisten kunnen opdoen en de vaardigheden die ze kunnen trainen zijn puur bedoeld voor innerlijke verrijking en verdieping van de eigen persoonlijkheid en stijl van leven.
Natuurlijk kunnen de gevolgde trajecten ook een geschikte aanvulling zijn bij bepaalde opleidingen of beroepen. Uiteindelijk gaat het altijd om je eigen kwaliteit van Zijn, waar je ook bent’, aldus Hans Wolters, coördinator van de school.

Het was een drukte van belang in de Poort 16 augustus.
Ruim twintig members van de Quiet en hun kinderen hadden de weg gevonden naar de Moesstraat 20. De Poort had in samenwerking met Quiet Groningen een ‘Zomerdag’ gerealiseerd waarbij het zoeken naar inwendige rust centraal stond. In drie leeftijdsgroepen konden kinderen van 4 tot 13 jaar een aantal gevarieerde workshops volgen.
“Het is prachtig om te zien hoe mijn kleindochter geniet,” vertelt Connie, member van Quiet achter een kopje koffie. “Het was in het begin wel even wennen, met al die vreemde kindjes. Maar een keer aan het bouwen met de materialen van Nienke van Dam met drie andere kinderen, was het dikke pret.” 

​​Uitwisseling
Tijdens de goed verzorgde lunch, wisselden de aanwezige ouders veel ervaringen uit.
​Men praatte niet alleen over de dag, maar ook over hoe zij elke dag de strijd met armoede aangaan en proberen te overwinnen. 
Informatie en ervaringen werden in drukke gesprekken met elkaar uitgewisseld. Veel kinderen zaten niet bij hun moeders, maar bij hun pas verworven vriendinnetjes, of kregen een fles van een vrijwilliger omdat de moeder net met een ander kind bezig was.

​Dankwoord
De Poort wil via deze weg graag haar dank uitspreken. Naar de docenten toe, de vrijwilligers van de Poort en de medewerkers van Quiet.
Ook Arnold de Meijer bedankt voor het verslag van de dag en de foto’s.
En als laatste bedanken wij de Stichting RK-SCI voor hun donatie om deze dag mogelijk te maken.

De Poort is een centrum voor verbinding, zingeving en spiritualiteit in de stad Groningen. De Poort is gevestigd aan de Moesstraat in Groningen. De Moesstraat in Groningen is een drukke weg vol auto’s en fietsen; niets doet vermoeden dat achter een poort een prachtig klooster met rustgevende kloostertuin schuilgaan.
 
De kapel vormt de ziel en het lichtpunt van De Poort.  In een krimpende kerk wil De Poort een nieuwe weg inslaan die het gebed en lofzang stimuleren.  Om deze weg te kunnen bewandelen moest eerst de kapel gerenoveerd worden, de stilteruimte geschikt maken voor retraite, maar ook voor yoga- en meditatie als ook flexibel genoeg om een tafel te plaatsen voor liturgische diensten. Kapel wordt weer kapel, is ons motto, met kapeldiensten, die verdieping en gemeenschapsdienst bieden aan mensen, vooral gedurende Pasen, Pinksteren en Kerst. Ook willen we een nieuwe impulsen geven aan doopfeesten, communies en bruiloften met de kloostertuin als getuige van een onvergetelijk feest.
 
De Jan Schuurmans Stichting gaf haar goedkeuring en de laatste 3 maanden is er hard gewerkt aan de verwezenlijking van ons plan. De renovatie vond plaats in 2 fasen. In de 1e fase is het plafond geheel vernieuwd. Het oude plafond van riet en kalk met zijn hangende doeken, houten panelen en energiesluipende TL buizen  werd vervangen door een strak afgewerkt gipsplafond met twee grote ornamenten. Het slopen van het riet met kalk verwerkt in het huidige plafond was een regelrechte nachtmerrie en ook een potentiële brandhaard.
Het waren lange dagen met heel veel stof en vezels. De kapel was gedurende een week een wolk van stof daar het hele kalk-rieten plafond  eruit gehaald moest worden.
Het resultaat mag zich laten zien. Waar vroeger de kapel hokkerig en drukkend aanvoelde is er nu vooral ruimte en licht dankzij de glas in lood ramen die veel meer tot hun recht komen.
In de tweede fase hebben we een nieuwe vloer gelegd .Over de huidige 25 jaar oude vloerbedekking zijn twee verschillende ondervloerplaten aangebracht t.b.v. een betere demping en geluidsreductie. Daarover zijn 33cm brede planken gelegd. Onze kapel lijkt nog lichter en is een  streling voor het oog.
Deze renovatie kon alleen tot stand gebracht worden mede dankzij de onvoorwaardelijke en soms dagenlange inzet van Theo en Toos.  Ook ben ik ongelofelijk dankbaar  voor de ondersteuning van de Orde van Dominicanen en de Sint Joseph Stichting. Zij hebben met hun financiële steun de renovatie van de kapel mogelijk gemaakt. Je bent gevraagd en ik hoop oprecht dat de vernieuwde kapel een impuls mag geven aan een nieuw leven in de stad en dat wij hier onze spiritualiteit mogen voeden. 

                                                                                                         Lodewijk van Gaalen

Marleen van Engelen, kunstenaar, trainer en docent.

Waarom ik doe wat ik doe? Dat is de vraag die me gesteld werd.
​Wat doe ik ?
In mijn atelier zoek ik vormen die me vertellen wat belangrijk voor me is.
Enerzijds tot de kern te komen en anderzijds ruimte zoekend, En daar probeer ik naar te kijken.
En dan de volgende stap te maken. Richting verdichting of de ruimte in. Ongewis maar toch.
Steeds op weg naar ander perspectief, soms een stap opzij van de gebaande weg. Of een stap terug. In mijn eigen tempo. Dat kan in verf, klei of inkt of met nog ander materiaal zijn. 

​Daarnaast begeleid en stimuleer ik mensen om vormen te zoeken dat ook te doen. Of de aanleiding nu een vraag is, een probleem of een wens om te leren tekenen.

Waarom doe ik dat dan?
Nieuwschierigheid is de belangrijkste drijfveer hierbij.
En geruststelling om dat ik hoop steeds meer ​te begrijpen. Hoe en waarom de dingen en mensen gaan zoals ze gaan.
Waarom zijn we bezig met dat wat ons interesseert of moet gebeuren?
Waarom wordt iemand ergens door geboeid of ontroerd. Bij het zelfde schilderij staat een ander als een koude kip te staren en wordt warm van iets heel anders?
Muziek of een vuurtje op het strand. Gebraden kippenpoten.
Wanneer raakt iets ons en waarom dan toch? Wat is de winst van een DOEL bereiken?
Een lijn kan op de juiste plaats staan en toch mechanisch overkomen. Buiten technische vaardigheden werkt er een andere bron. Het opsporen van die bron. Het water later weer kunnen terug vinden.
Het drinken uit die bron. De smaak ervan leren waarderen, dat alles kan troostend zijn.

Bij opstellingen werk probeert de begeleider relaties zichtbaar te maken waardoor er ruimte komt om meer te zien en daardoor te doorvoelen. Meer dan op het eerste gezicht logisch lijkt.
Lagen onder lagen. Ook hierbij gaat het om zoeken naar een vorm die meer duidelijk maakt dan de oppervlakte doet vermoeden. En ook bij dit soort werk is steeds afstand nemen en beseffen wat er IS of wat ONTBREEKT een onmisbaar element.

​Ja, ik had veel gedanst in mijn leven en dit is waarschijnlijk ontstaan vanuit een diep verlangen naar beweging van lichaam én geest. De vragen die hierbij regelmatig naar boven kwamen, waren:
​“Volg ik mijn gevoel of leer ik eerst pasjes, is de vorm belangrijk of eerder de inhoud en welke van de twee komt eerst. Het was een zoektocht naar de verhouding van vorm en inhoud binnen de dans en binnen mij zelf.
 
Ik danste flamenco, jazzballet, moderne dans… ik leerde hofdansen, stijldansen, buikdansen en ging regelmatig uit om te swingen tot laat in de nacht. Bevrijdend en verruimend, zijn! De flamenco leerde me het woord ‘duende’, een niet te vertalen woord, maar wel te omschrijven: de ziel die wil zingen, wil dansen, zich wil uiten, de ziel die het oergevoel van heimwee en verlangen naar buiten brengt.. inhoud die vorm maakt. Vanuit je diepste zijn en weten in beweging komen.
 
In 1995 kwam DE kennismaking. Een vriendin nodigde me uit voor een weekend ‘Kwaliteit in Beweging’. Het waren mijn eerste dans-stappen binnen de Sacrale Dans. Deze eerste ontmoeting was vreemd, er ontstond beweging op meerdere vlakken, ik kwam thuis én er was weerstand. Er was een midden (een bos bloemen en een doek), de mensen waren stil en gefocust (terwijl er regelmatig ook wel gelachen werd), we maakten een cirkel, de handen verbonden. Ik leerde passen, één vorm, meerdere vormen en fouten bestonden niet, enkel ‘variaties’. Ik voelde verwondering en het gevoel te mogen absorberen als een spons.. alles weten, meemaken, doen… leren, leerhonger, voelhonger.
 
Wat daarna gebeurde was puur intuïtief.  Ik meldde me aan bij de vooropleiding tot docent Sacrale Dans. Na de vooropleiding kwam de opleiding en daaruit ontstond veel meer. Bijscholen, dans, dans en nog eens dans. Vanuit de dans maakte ik kennis met Reiki en werd ik Reikimaster. Een paar jaar later volgde ik een opleiding bij Hein Stufkens. Mijn eigen beweging werd ruimer en groter en weer kleiner, werd binnen en buiten, buiten en binnen, mijn eigen vorm werd zachter, mijn inhoud meer zichtbaar. Vol-ledig.
 
In 1996 begon ik met lesgeven en ik ben niet meer opgehouden; workshops, korte cursussen, intervisie voor docenten, meerdere cursussen tegelijk, weekenden, samen werken en alleen. Ik begon ook met persoonlijke begeleiding en bracht zo ook meer en meer verdieping aan in de dans.
 
De dans bezielt mijn leven… mijn ziel danst en wil dansen overbrengen, wil mensen meenemen in de beweging. Ik voel dat binnen buiten in beweging zet en buiten bewegen binnen verder helpt.
 
Tot aan vandaag toe blijft het moeilijk kort en compact te benoemen wat Sacrale dans nu precies is. 
​Ik eindig daarom graag met de woorden van Brigitte Stufkens - Geerlings*:

En ook deze unieke kring van dansers als geheel is op dat moment een unieke expressie van de dans. Er is geen denken, er is alleen maar die beweging, waar jij met volledig gewaar-zijn deel van bent.
Er is ook die ervaring dat je deel uitmaakt van die grote permanente dans van heel de schepping, en dat de kring waarin je danst oneindig veel groter is dan deze groep dansers op dit moment.”

Mocht je geïnspireerd zijn door dit blog, kun je altijd een keertje langs komen in de Poort en een les volgen. Mocht je meer willen weten , kun je mijn website bezoeken en/of contact met me opnemen.
 
                                                                 Je bent meer dan welkom in de cirkel!
                                                                 Cobi Mennes
                                                                  
*  Met dank aan Brigitte Stufkens - Geerlings voor het mogen gebruiken van de foto’s en de tekst uit het boek: Sacrale Dans - Meditatie in Beweging, 2014 o.a. te verkrijgen bij Dabar Luyten, ISBN 978-90-6416-392-0 en bij La Cordelle - Cadzand)
​
​

De rode neus is het kleinste maskertje ter wereld.
De rode clownsneus is niet onomstreden. Mensen noemen het wel een vermomming en zeggen dan afkeurend dat het is om jezelf achter te verbergen om vervolgens gek te kunnen doen. Een klein half gesloten rood bolletje van plastic of kunststof, vier gaatjes, twee om door te ademen, de andere twee verbonden met een elastiekje dat je vervolgens boven je oren en achter om je hoofd schuift.
​Ik zelf ben nogal dol op de rode neus.
Clown is mijn vak, en daar hoort de rode neus bij. Als ik de rode neus opzet, is dat voor mij een ritueel moment. Ik wil niet de rode neus opzetten midden in een gesprek of handeling, maar er aandacht voor hebben. Nú zet ik mijn neus op.
Want de wereld is anders ná het opzetten van de rode neus. Dan ben ik Rosa.
Rosa’s hoofd is leeg van besluiten, overwegingen en de eindeloze stroom van gedachten. Ze is in verbinding met zichzelf en dat wat zich voordoet. Ze stapt de wijde wereld in. En die wereld is nieuw. Dat is ook wat ik probeer over te dragen op mensen die bij mij clownstraining komen volgen.
​Nooit zomaar achteloos de rode neus opzetten.
Daar is de neus me te lief voor. Het hoort bij de clown die niet zomaar met zevenmijlslaarzen door
​het leven stapt. Het hoort bij de clown die onbevangen, met aandacht en stille verwondering, maar óók met doldwaze nieuwsgierigheid, zichzelf, de ander en de werkelijkheid tegemoet treedt.

​Totdat ze tijdens een vergadering visualiseerde dat al haar medevergaderaars en ook zijzelf een rode neus op hadden. Ze keek de tafel rond en zag de dames en heren met een rode neus … Dat gaf haar veel plezier, en daardoor lucht en ruimte in de ernst van de dingen die ze bespraken.
​De vergadering verliep daarna beter dan ooit.

Nu zit ze in een rolstoel met haar mond open, in strakke stand, bewegingloos, haar haar in een knotje. Ze heeft geen woorden, haar ogen zijn naar binnen.
Ze heeft een starende niet-ziende blik. Heiki gaat als eerste haar mooiste ballet tonen. Een zwierige zwaai met haar rode petticoat. Het ziet er geweldig uit. Heiki is in topconditie.
Als Rosa met haar rode hoge Kniekousen en bergschoenen voor haar gaat staan, en met armen en benen balletposities en plié’s uitprobeert op de muziek die Heiki inzet, gaat opeens de hand van de mevrouw vanaf de leuning omhoog en komt licht in beweging. De hand gaat heen en weer, … éne-twee, én … éne-twee … Het is een ritme.
Rosa probeert de hand te volgen. Ineens krijgen de ogen van de mevrouw meer leven. Ze dwalen langs Rosa’s bloemetjesjurk en de rode wollen kousen naar beneden, tot bij de schoenen. Ze blijven daar even, en gaan vervolgens terug omhoog. Ze ziet de rode neus. Haar gezicht komt in beweging en er plooit zich een voorzichtig lachgrimas in het gezicht van de mevrouw. Haar gezicht wordt zachter … ze lacht ... Op dat moment moet Rosa ook lachen, uitbundig, en ze legt haar gezicht zomaar op de knieën van de mevrouw.
Ik lach van blijdschap, van ontroering, dat ik zo dicht bij het leven mag zijn. Ik ben even helemaal samen met de balletmevrouw. Omdat de mevrouw en ik, omdat we allebei ‘weten’ dat het dwaas is wat ik sta te doen. Ik doe mijn best, maar bak echt helemaal niets van de balletoefeningen.

Deze impuls moest ik volgen.
Nu, na al die jaren, vraag ik me af waarom mijn hart toen zo bonsde. Ik denk omdat ik werd geraakt
in mijn diepste vraag: waartoe ben ik op aarde? Dat klinkt misschien wat hoogdravend, maar zoiets is het geweest. Tot dan toe had ik met wisselend succes kunnen vormgeven, mij kunnen uitdrukken in mijn beeldende werk. Kleuren en lijnen, landschappen, wandelingen … met steeds als leidraad: heimwee naar het hart der dingen. Maar dat het vormgeven, het mijzelf uitdrukken mogelijk nog dichter op de huid kon, namelijk met mijn hart, hoofd en lijf voor het voetlicht, en dat alles vanuit de lichtheid van de clown, dat was zeer opwindend. 

Ontmoeting
Zo ben ik terechtgekomen op de Clownsschool in Amsterdam en ik voelde me daar heel erg op mijn plaats. Vrij snel al ben ik gaan spelen voor publiek. Voor mensen op straat, voor publiek samengekomen in een theaterzaal, voor kinderen in bedjes in het Brandwondencentrum in Beverwijk, voor pastors en pastores tijdens hun bezinningsdagen, voor mensen die een jubileum vierden, voor de mannen van de Lionsclub, voor kinderen in het bijzonder onderwijs. Heel bijzonder was de keer dat ik op Goede Vrijdag speelde in een kerk in Arnhem, rond de klok van drie uur. Rosa had haar glimmende groene clownsjurk aan en een grote koffer bij zich. Daaruit haalde ze reliëfs tevoorschijn die de kruisweg verbeeldden. Ik had ze verpakt in mooie doorzichtige gekleurde doekjes en vooraf gekozen voor staties die te maken hebben met ontmoeting. Rosa nam ze eerst zelf bij zich en gaf ze vervolgens de mensen in handen. Terwijl de mensen de reliëfs bekeken en met aandacht aan elkaar
doorgaven, speelde Rosa op haar kleine accordeonnetje.
Ze werd begeleid door een trompettist die smartelijk de sterren van de hemel blies. Om drie uur liep de rode wekker af die Rosa op de vloer van de kerk had gezet. Toen werd alles stil. Rosa stond met lege handen tegenover het publiek. De stilte was intens. Ik voelde me diep verbonden met iedereen die er was. Er is verschillend gereageerd op dit clownsoptreden. Er waren mensen verbijsterd dat dit gebeurde op Goede Vrijdag in de kerk, anderen huilden van ontroering. Mooi was een brief van een echtpaar uit Breda, dat heel vertrouwd was met de tradities van Goede Vrijdag. Ze raakten zomaar verzeild in dit clownsgebeuren.
Ze schreven later aan het kerkbestuur dat ze wel even hadden moeten wennen aan Rosa’s optreden,
maar er helemaal door meegenomen werden: ‘Zij was een spiegel voor ons allemaal.’

Bezig met heil
Het zoeken van een unieke ontmoeting is onderdeel van het werk dat ik doe voor de Stichting VisiteClowns. Wij zijn een collectief van professionele clowns die zich hebben gespecialiseerd in het spelen voor mensen in zorginstellingen, met name voor mensen met dementie en mensen met een verstandelijke beperking.
‘Jullie zijn bezig met heil’, zei laatst iemand over de VisiteClowns, toen ik vertelde over mijn 
clownsbelevenissen in een woongroep voor mensen met een verstandelijke beperking in Julianadorp.
Faas en Rosa staan op een warme meidag samen met bewoners Hillie en Annemiek onder de sproeier
van de bloemenspuit die Rosa bedient … eh … ze staan héél dicht tegen elkaar aan om maar geen
druppeltje verkoeling te missen. Het is hilarisch, luidruchtig, ze worden nat en hebben heel veel lol.
En dan is daar ook Ivo, die meer in zichzelf gekeerd is, en aan tafel is blijven zitten. Met hem spelen
ze een kalm spel met gekleurde doekjes. Uit haar tasje pakt Rosa met twee vingers een prachtig klein
groen zijden doekje, hups … daar komt ie tevoorschijn … ze wappert er even mee, en legt het plat vóór
Ivo op tafel. Er is nog zo’n doekje in het tasje van Rosa, een rooie … Het rode doekje komt héél vlak
bij Ivo’s arm te liggen die op de tafel rust. Het ziet er mooi uit. Het volgende doekje is oranje en komt zomaar per ongeluk terecht op Ivo’s onderarm. Al spelend letten ze op Ivo … of het kán, of ze zo dichtbij mogen komen. Ivo ondergaat hun aandacht met voldoening. Ze neuriën, zijn met z’n drieën in opperbeste stemming en overleggen waar ze de volgende doekjes zullen leggen. Voor het paarse doekje is Ivo’s linker schouder de beste plek en de laatste, het gele piepkleine doekje komt bovenop z’n hoofd. Al neuriënd Zetten Rosa en Faas een melodietje in …, ze hebben Ivo versierd … en ze zingen: ‘Oh wat ben je mooi, oh wat ben je mooi … dat heb ik in jaren niet gezien … zóóóó mooi …’ Ivo straalt. Rosa en Faas stralen mee. 

‘Jíj bent de clown’
Tegelijk met mijn eerste optredens ben ik begonnen met het aanbieden van workshops en clownstrainingen. Ik tref in mijn workshops mensen die het clownsambacht willen leren; ook zie ik mensen die afkomen op de levenskunst van de clown. Steeds vaker geef ik workshops vanuit de ‘clownse inspiratie’ aan jongeren die in de zorg met kwetsbare mensen gaan werken.
Veel mensen denken dat de clown een karakter is buiten henzelf, dat lollig doet en kunstjes uithaalt.
Maar jíj bent de clown. Je doet het met wie jíj bent. Met je verlegenheid,uitbundigheid, slungeligheid, met je bolle wangen, je dikke buik. Je doet het met alles wat je al als vanzelf bij je hebt. Als start ga ik vaak met deelnemers in een kring staan. We staan met onze armen losjes langs ons lijf en we halen adem, kijken naar  de anderen in de kring en laten naar ons kijken. We nemen de tijd voor onszelf en we zien de ander welwillend zonder bedoeling, zonder reden.
De woorden van Lawrence Kushner zijn dan mijn inspiratie: ‘Je bent al waar je zijn moet. Je hoeft nergens anders heen. Voel het moeiteloos zich vullen en leegmaken van je longen, het ongewild knipperen van je ogen. En net een centimeter of zo achter je borstbeen, de plaats waar je hart klopt, dat is waar de makom is. In het Hebreeuws is plaats, makom, ook een naam voor God.
​Dat vind ik voor mezelf een mooie start van de clown.